موتور مسکن را روشن کنید
زمین‌های موجود در شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران به تعاونی‌های حداقل دولتی به رایگان واگذار شود. بخش عمده مصالح ساختمانی در کشور وجود دارد. اگر ساختمان‌سازی آغاز شود، معادن کوچک فعال می‌شوند، مهندسان جوان و ده‌ها هزار کارگر به‌کار گرفته خواهند شد.
به گزارش نمایشگاه بین المللی سنگ ایران، سرپناه دومین نیاز مهم انسان بعد از خوردنی‌ها است. انسان برای زنده ماندن به آب و خوراک نیاز دارد و بعد از آن مسکن می‌خواهد تا از آب و باد و خاک و سرما و گرما محفوظ بماند و زندگی خانوادگی تشکیل دهد و زادوولد کند.
اقتصاد برای زنده ماندن به صنایع، معادن، تجارت، تولید، کشاورزی، واردات، صادرات و بسیاری سرفصل‌های دیگر نیاز دارد تا تصویر کامل پازل اقتصادی یک کشور شکل بگیرد. اما به‌نظر می‌رسد که مهم‌ترین جزء در روشن شدن و روشن ماندن موتور اقتصاد یک سرزمین، خانه‌سازی یا به‌عبارتی ساخت‌وساز عمرانی در حوزه ساختمان باشد.
ساختمان‌سازی در ساده‌ترین شکل به چهار ابزار مهم نیاز دارد.
1. زمین
2. مصالح ساختمانی
3. نیروی انسانی
4. پول یا نقدینگی اولیه
این چهار عنصر مهم، پایه و اساس ساختمان‌سازی در جهان است. هر کدام از این عناصر در یک ساختمان، سرنوشت متفاوتی دارند و مبالغ هزینه‌ای آنها با یکدیگر برابر نیست، اما تقریبا در بسیاری از کشورها از جمله ایران، زمین، نسبت بیشتری از قیمت تمام‌شده یک ساختمان را به خود اختصاص می‌دهد.
مصالح ساختمانی از گچ، آهن، سیمان، کاشی، آجر، چوب، رنگ، میخ، پیچ، کابل، وسایل گرما و سرما و برقی، آشپزخانه، حمام، آسانسور، پارکینگ و صدها اقلام ریز و درشت دیگر که قبل و بعد از تکمیل شدن یک ساختمان مورد نیاز است، ساختمان‌سازی را به مهم‌ترین موضوع یک اقتصاد پویا تبدیل می‌کند.
تعداد مشاغل درگیر با یک ساختمان در بخش‌های طراحی، ساخت‌وساز، سفت‌کاری، نازک‌کاری، زیبایی و تکمیلی در حدی است که تقریبا هیچ صنعت و تجارت بزرگ و کوچک دیگر را نمی‌توان با آن سنجید.
در بحث ساختمان‌سازی، معادن برای مواد اولیه از سنگ و گچ تا شن و ماسه، باید کشف و تهیه شوند. آهن و فولاد همیشه مورد نیاز است. ساختمان سوخت و انرژی می‌خواهد. مشاغل مختلف از کارگر ساده تا مهندس و آرشیتکت و متخصص زلزله‌شناس نیاز دارد. گچ‌کار و سفت‌کار و برق‌کار و سیمان‌کار و کاشی‌کار و رنگ‌کار و نازک‌کار و چوب‌کار و کابینت‌ساز و شوفاژکار و خدماتی و نگهبان و بنگاه‌دار و ثبت اسنادی می‌خواهد.
نقش سازمان‌هایی مثل نظام مهندسی، شهرداری‌ها، وزارت مسکن، تعاونی‌ها و ده‌ها سازمان دیگر در ساختمان‌سازی کاملا هویدا و مشخص است.
ساختمان‌سازی به پول و نقدینگی نیاز دارد و البته به‌سرعت تاثیر خود را در سیستم گردش پول می‌گذارد که در این زمینه بانک‌ها و تسهیلاتی که می‌توانند ارائه کنند، مهم‌ترین نقش را برعهده دارند.
گسترش شهرها و ساختمان‌سازی در کنار خود نیازهای گوناگون جامعه را به‌وجود می‌آورد. مدرسه، مسجد، بیمارستان، سینما، پارک، کلانتری، استادیوم ورزشی، مغازه و بازار و هر آنچه که جامعه کوچک و بزرگ نیاز دارند به‌نوعی با ساختمان‌سازی گره می‌خورد.
ساختمان‌سازی به‌ویژه خانه‌سازی ضمن اینکه نیاز همیشگی و دائمی جوامع بوده، با تولد هر کودک و بزرگ شدن او و هر ازدواجی که انجام و خانواده‌ای تشکیل می‌شود، به صورت دائمی لازم و ضروری است.
باتوجه به اهمیت ساختمان‌سازی، همه دولت‌ها در همه کشورها تلاش می‌کنند تا موتور ساختمان‌سازی برای دستیابی به دو هدف مهم یعنی بهبود وضعیت اقتصادی و ارتقای جایگاه اجتماعی خاموش نشود.
یکی از راه‌حل‌های ساده در همه کشورها کنترل قیمت زمین به‌عنوان پرهزینه‌ترین بخش ساختمان‌سازی ازسوی دولت‌هاست، به همین دلیل هم پروژه‌هایی مثل مسکن مهر ارزان‌تر تمام می‌شود، زیرا دولت‌ها در چنین شرایطی به ساخت‌وساز در حاشیه شهرها و ایجاد شهرک‌های کوچک در زمین‌های بایر دولتی دست می‌زنند. حتی گاهی دولت‌ها به کمک شهرداری‌ها و سازمان‌های نظامی، تمامی زمین‌های خالی در اختیار خود مثل پادگان‌ها و آنچه که امکان جابه‌جایی دارد را به خانه‌سازی اختصاص می‌دهند و از شیوه بلندمرتبه‌سازی استفاده می‌کنند تا قیمت‌ها کنترل و از تورم در بخش ساختمان که تاثیر آن بر همه صنوف و مواد خواهد بود جلوگیری شود.
معمولا دولت‌ها حتی در سخت‌ترین شرایط مالی از افزایش بی‌رویه عوارض و مالیات و ده‌ها موضوع دیگر مرتبط با ساختمان توسط نهادهای دولتی و شهرداری‌ها جلوگیری می‌کنند و شوراهای شهر مدافع مردم هستند، نه کارگزاران شهرداری‌ها که متاسفانه شوراهای شهری ما از دست رفته‌اند که این موضوع خود بحث دیگری می‌طلبد.
باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور، باید موتور ساختمان‌سازی روشن و از حالت رکود فعلی خارج شود. این امر فقط با ارزان شدن ساختمان امکان‌پذیر است. مسکن مهر با عیب‌های بسیاری که داشت باید تکمیل و تحویل شود و در طرح‌های آینده مکان‌یابی مناسب‌تری انجام و از مصالح باکیفیت‌تر و طراحی‌های زیباتر بهره گرفته شود.
زمین‌های موجود در شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران به تعاونی‌های حداقل دولتی به رایگان واگذار شود. بخش عمده مصالح ساختمانی در کشور وجود دارد. اگر ساختمان‌سازی آغاز شود، معادن کوچک فعال می‌شوند، مهندسان جوان و ده‌ها هزار کارگر به‌کار گرفته خواهند شد. اگر سیستم بانکی هم کمک کند و از سود سی درصدی خود بگذرد و تسهیلات ارزان‌قیمت با سود یک‌رقمی در اختیار مصرف‌کننده یعنی مردم قرار دهد و متعهد پرداخت، خریداران واحدها باشند، اما پول در اختیار سازندگان قرار گیرد، این موتور خاموش دوباره گرم خواهد شد.
* ناصر بزرگمهر- صمت
